Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2008

Τί πολίτευμα έχουμε;

Η απάντηση στο ερώτημα, νομίζω έρχεται αβίαστα στο νου και στα χείλη κάθε Έλληνα πολίτη: προεδρευομένη δημοκρατία. Το πολίτευμα δηλαδή που πάνω-κάτω επιβλήθηκε σε όλα τα ευρωπαϊκά αστικά κράτη μετά τη Γαλλική Επανάσταση. Το πρώτο συνθετικό του όρου, δεν εγείρει καμία αντίρρηση. Πραγματικά, υφίσταται πρόεδρος ως τυπική κεφαλή της πολιτείας. Για το δεύτερο όμως, χωράει πολύ συζήτηση, ιδίως όταν και για όσους θεωρούν πως το σημερινό πολίτευμα κατάγεται από την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία.
Και εξηγούμαι. Η αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία, όπως προϋποθέτει ο όρος δημοκρατία, ασκείτο από τον αθηναϊκό δήμο άμεσα. Οι Αθηναίοι συγκεντρώνονταν όχι μόνο για να εκλέξουν τους άρχοντες, αλλά και για να αποφασίσουν και για όλα τα σοβαρά ζητήματα, που τους απασχολούσαν. Δεν εξέλεγαν εκπροσώπους, για να τους αντιπροσωπεύουν, για την απίστευτη για τη δημοκρατία περίοδο των τεσσάρων χρόνων, όπως σήμερα. Ακόμη, για πολλά αξιώματα η εκλογή γινόταν με τον δημοκρατικό -κατά Αριστοτέλη- τρόπο της κλήρωσης και κάθε πολίτης μπορούσε να εκλεγεί σε αυτά μία μόνο φορά. Αντ' αυτών σήμερα ακούγεται από "δημοκράτες" μάλιστα πολιτικούς, πως η συχνή προσφυγή σε δημοψήφισμα συνιστά δείγμα πολιτικής ανωριμότητας(βλ. Ευρωσύνταγμα κ.α.)
Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό, πως το σημερινό πολίτευμα αποτελεί, αν όχι το ακριβώς αντίθετο του αρχαιοελληνικού συνωνύμου του, τουλάχιστον κάτι πολύ διαφορετικό. Χωρίς να πιστεύουμε πως το αρχαίο αθηναϊκό πολίτευμα ήταν τέλειο, εξασφάλιζε σίγουρα πολύ περισσότερο από το σημερινό, που λειτουργεί στην πράξη ως ολιγαρχία, την ισονομία, την ισοπολιτεία, την ισηγορία και παρείχε ασφαλιστικές δικλείδες κατά της διαφθοράς. Σήμερα, δεν χωράει αμφιβολία πως εκατό το πολύ οικογένειες νέμονται την εξουσία, με τις τρεις μεγαλύτερες να έχουν επιβάλει ένα σύστημα, που θυμίζει βασιλική διαδοχή, στο ουσιαστικά ύπατο αξίωμα σήμερα, αυτό του πρωθυπουργού. Ούτε ως αστείο δεν μπορεί σήμερα κάποιος να ισχυριστεί πως οι γόνοι αυτών των οικογενειών έχουν τις ίδιες πιθανότητες με κάθε άλλον Έλληνα να ανέλθουν σε κάποιο αξίωμα.
Αλλά και για την διαφθορά, ας σκεφτούμε που θα πήγαινε, αν εφαρμοζόταν η κλήρωση. Ποιος επιχειρηματίας μετά να προσπαθήσει να χρηματίσει ποιόν; Εφόσον μόνο η τύχη θα καθόριζε την εκλογή, η διαφθορά θα γινόταν τουλάχιστον δευτερογενής, θα υφίστατο δηλαδή μόνο για τους ήδη όντες και αφού καταστούν άρχοντες. Επίσης, ο περιορισμός της άσκησης των αξιωμάτων σε ενιαύσια διάρκεια και άπαξ για κάθε πολίτη, θα απέτρεπε από τη δημιουργία της αίσθησης πως το αξίωμα ανήκει σε κάποιον, που αποτελεί βασικό παράγοντα που σπρώχνει και τίμιους ανθρώπους στην διαφθορά.
Δυστυχώς, αυτά στα χρόνια της απόλυτης κυριαρχίας της αστικής τάξης, πού ξεκίνησε από τη Γαλλική Επανάσταση, μας έχουν κάνει να πιστεύουμε πως μοιάζουν ουτοπικά, ανεφάρμοστα, ταιριαστά σε άλλες εποχές. Ναί, σε εποχές που δεν θα κυριαρχεί πλέον η αστική ολιγαρχία.

Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2008

Η εκλογή Αρχιεπισκόπου

Σε λίγες μέρες η ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος θα ψηφίσει τον νέο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και το ερώτημα νομίζω πως είναι -για όσους δεν ενδιαφέρονται να εκλέξουν έναν χρήσιμο για τα συμφέροντά τους αρχιεπίσκοπο- ποιές πιθανότητες υπάρχουν να δούμε έναν αρχιεπίσκοπο όχι λαϊκιστή, όχι τηλεοπτικό αστέρα, αλλά άνθρωπο πραγματικής αυταπάρνησης και αγάπης. Έναν αρχιεπίσκοπο που δεν θα τον ενδιαφέρει ο εναγκαλισμός με τις εξουσίες, η δημοτικότητα και η προώθηση διαπλεκομένων εκκλησιαστικών παραγόντων, αλλά με ταπεινό φρόνημα και ασκητική διάθεση θα κυβερνήσει την Εκκλησία και θα ζήσει όχι για το συμφέρον του, αλλά για τους άλλους, για ολόκληρο το πλήρωμα της Εκκλησίας; Έναν αρχιεπίσκοπο που δεν θα χρησιμοποιεί επικοινωνιολόγους και βετεράνους πολιτικούς ως διαχειριστές της εκκλησιαστικής περιουσίας, αλλά θα περιστοιχίζεται από κληρικούς και λαϊκούς με εκκλησιαστικό φρόνημα; Έναν αρχιεπίσκοπο που δεν θα αντιλαμβάνεται την ανάρρησή του στον θρόνο των Αθηνών ως προσωπική επιτυχία, καταξίωση και ανταμοιβή για το έργο του, αλλά ως ευθύνη τεράστια, έργο που τον υπερβαίνει και κατά χάριν υπέρ αυτού απόφαση της Εκκλησίας; Έναν αρχιεπίσκοπο που αντί να διεκδικεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα το στηρίξει την στιγμή μάλιστα που το ελληνικό κράτος το έχει αφήσει ανυπεράσπιστο;
Όλα τα παραπάνω θα ηχήσουν στα αυτιά ορισμένων ως ψόγος προς τον αποθανόντα αρχιεπίσκοπο. Όχι. Αποτελούν στην ουσία τις τραγικές διαπιστώσεις για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η ιεραρχία. Ο επόμενος μοιάζει αδύνατο να είναι καλύτερος. Και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τα πρόσωπα, αλλά με την διαστρέβλωση του συνοδικού πολιτεύματος της Εκκλησίας και των κανόνων της. Σήμερα δυστυχώς ξεκινούν νέοι άνθρωποι με την επιδίωξη να σταδιοδρομήσουν στην Εκκλησία και να γίνουν κάποτε επίσκοποι. Έχοντας αυτήν την επιδίωξη καθίστανται μωροφιλόδοξοι, αναπτύσσουν δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία και συμβιβάζονται σε όλα ζώντας μέσα στον κόσμο με αποτέλεσμα να λειτουργούν για πολλούς όροι διαδοχής ενός κόμματος, όταν φτάνουμε σε εκλογές. Αν όμως εφαρμόζονταν οι κανόνες και γίνονταν επίσκοποι μόνο πραγματικοί μοναχοί- όχι φαινομενικά άγαμοι που διαμένουν σε πολυτελή διαμερίσματα στις πόλεις- και η εκλογή γινόταν με κλήρωση, όπως προβλέπει το εκκλησιαστικό ήθος, τότε ίσως η κατάσταση να ήταν διαφορετική και να ήταν πιθανότερη η ανάδειξη ως αρχιεπισκόπου κάποιου ανθρώπου πραγματικά του Θεού.

Σάββατο 26 Ιανουαρίου 2008

Ο Ζαχόπουλος ψυχασθενής;

Ας φύγουμε από το σήμερα και ας φανταστούμε το αύριο, πριν κλείσει η υπόθεση Ζαχόπουλου. Κάποια στιγμή ο παρολίγον αυτόχειρας θα καταθέσει στον ανακριτή. Τί θα πει; Ἠ καλύτερα τί να πει; Και όμως στην κυβέρνηση αυτό φοβούνται πιο πολύ, αυτό το τί. Και εξηγούμαι· κάποιος που έφτασε τόσο κοντά στον θάνατο, υπάρχει η βάσιμη πιθανότητα να άλλαξε νου, να μετανόησε και μη φοβούμενος τίποτε, μη ελπίζοντας τίποτε να πει την αλήθεια. Και τότε τί γίνεται;
Το σχέδιο είναι έτοιμο. Έγκριτοι ψυχιάτροι θα αξιολογήσουν τον Ζαχόπουλο ως πάσχοντα από μετατραυματικό ψυχολογικό σόκ, και η μαρτυρία του θα αξιολογηθεί ως προϊόν παραφροσύνης. Τότε θα φανεί αν υπάρχουν στην Ελλάδα δικαστές πραγματικοί, όπως κάποτε ένας Χρ. Σαρτζετάκης, τον οποίο είναι φυσικό τα λαμόγια και οι απατεώνες των Μ.Μ.Ε. να χαρακτηρίζουν "αγκαλίτσα". Ο λοιδορούμενος όμως ως "αγκαλίτσας" είχε το σθένος να δικάσει όπως έπρεπε και να ελέγξει αρχές και εξουσίες. Σήμερα; Υπάρχει κανείς που να του μοιάζει; Οψόμεθα.
Υστερόγραφο: ελέγχει η δικαιοσύνη την ψυχολογική και φαρμακευτική θεραπεία που δέχεται ο Ζαχόπουλος;

Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2008

Η τούμπα

Αναρωτιέται σήμερα ο σκεπτόμενος Έλληνας ποιο είναι τελικά το σκάνδαλο. Ο διορισμός του Ζαχόπουλου ως γενικού γραμματέα στο υπουργείο Πολιτισμού, η λειτουργία του σε αυτό ή η διαμάχη ΘΕΜ-ΑΚΗ; Τα συμφέροντα βομβαρδίζουν τα Μέσα με τις ανύπαρκτες διαστάσεις της ανύπαρκτης διαμάχης των δύο εκδοτών του ΘΕΜΑΤΟΣ, ώστε να έρθει τούμπα το σκάνδαλο με αποκλειστικό στόχο να παραθεωρηθεί η ουσία του ζητήματος, που ήδη αποκαλείται από τους "έγκριτους" δημοσιογράφους (Τριανταφυλλόπουλο-Χατζηνικολάου) ως "ακατάσχετη φλυαρία Ζαχόπουλου". Αλήθεια, πιστεύει κανείς πως ο κ. Τριανταφυλλόπουλος τσακώθηκε με τον κ. Αναστασιάδη επειδή πληροφορήθηκε πως διαθέτει πέντε εκατομμύρια που δεν μπορούν να δικαιολογηθούν; Ή επειδή δημοσίευσε τις φωτογραφίες του Ζαχόπουλου; Μήπως τσακώθηκαν για να αποπροσανατολιστεί η κοινή γνώμη από την ουσία του σκανδάλου; Μήπως θυσιάζουν το ΘΕΜΑ σε κάποιο μεγαλύτερο ΘΕΜΑ;
Για να μην μας διαφύγει το δάσος, θα πρέπει να σκεφτούμε τα πράγματα από την αρχή. Ας δεχτούμε την καλή εκδοχή για την Κυβέρνηση, πως δηλαδή κάποιο στέλεχος σύστησε κάπου στα τέλη της δεκαετίας του '90 τον Ζαχόπουλο στον Κώστα Καραμανλή. Ας έρθουμε λίγο στη θέση του. Παρουσιάζει κάποιος στον πρίγκιπα της Νέας Δημοκρατίας, στον δεδομένο μελλοντικό ηγέτη, στον ανηψιό και φέροντα το όνομα του Κωνσταντίνου Καραμανλή τον Ζαχόπουλο και του τον συστήνει ως ειδικό σε θέματα πολιτισμού. Είναι δυνατόν να τον δέχτηκε ως τέτοιον; Ο Καραμανλής, θυμίζω, που θα μπορούσε να έχει ως σύμβουλο σε θέματα πολιτισμού οποιονδήποτε δεξιό ακαδημαϊκό, καθηγητή πανεπιστημίου ή καλλιτέχνη. Είναι δυνατόν να δέχτηκε τον κανένα, τον τίποτα, και μάλιστα με το παρουσιαστικό του Ζαχόπουλου, που μόνο για άνθρωπος του πολιτισμού δεν μοιάζει; Γιατί λοιπόν τον επέλεξε; Γιατί του έδωσε τέτοιες αρμοδιότητες, που ούτε στελέχη με πολυετή παρουσία και προσφορά στο κόμμα δεν διαθέτουν; Γιατί τον τοποθέτησε στο υπουργείο Πολιτισμού ως γεν. γραμματέα με υπουργό τον ίδιο; Είναι τυχαίο πως υπήρξε καθηγητής της Νατάσας; Για ένα απλό προξενιό, του χαρίστηκε ένα υπουργείο; Μακάρι να είναι αυτό. Αλλά μάλλον αυτά που φέρεται να λέει ο Ζαχόπουλος στον ψηφιακό δίσκο κάθε άλλο παρά "ακατάσχετη φλυαρία" αποτελούν.
Αν είναι σαχλαμάρες αυτά που λέει ο Ζαχόπουλος, τότε ο πρωθυπουργός οφείλει να εξηγήσει το λόγο για τον οποίο παρέδωσε στον άγνωστο αυτό άνθρωπο ένα υπουργείο, που θα ζήλευαν πολλά στελέχη της Νέας Δημοκρατίας. Δεν οφείλει να απολογηθεί για την προσωπική ζωή του, αλλά οφείλει να αποδείξει πια πως δεν εκβιάζεται, όπως ισχυρίζεται. Μόνο κάτι σαν και αυτό που φέρεται να λέει ο Ζαχόπουλος δικαιολογεί την απίστευτη πρωθυπουργική εύνοια προς το πρόσωπό του, όπως και μία σειρά από άλλα ζητήματα στα οποία ο πρωθυπουργός εμφανίζεται σαν να τον "κρατάνε". Σε αυτό το σημείο βρίσκεται η ουσία του σκανδάλου, στο γεγονός πως παρουσιάζεται ο πρωθυπουργός της Ελλάδας να βρίσκεται θύμα εκβιασμού με απρόβλεπτες συνέπειες σε πολιτικό, οικονομικό και εθνικό επίπεδο.