Περί εκκλησιαστικής περιουσίας

Το θέμα των ημερών που έχει προκύψει με τη Μονή Βατοπεδίου, έχει ανοίξει μία ευρύτερη συζήτηση σχετικά με την εκκλησιαστική περιουσία. Πολλοί είτε από δική τους άγνοια, είτε εκμεταλλευόμενοι την άγνοια των περισσοτέρων εκφράζουν απόψεις που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Σε αυτή λοιπόν τη συνάφεια θα παραθέσουμε ορισμένες σκέψεις.

Είναι ξεκάθαρο πως η εκκλησιαστική περιουσία πρέπει να αποκτάται από ναούς, μοναστήρια και μητροπόλεις με νόμιμα και διαφανή μέσα. Όμως το να αποκτά η Εκκλησία περιουσία είναι καλό και για το κοινωνικό σύνολο, καθώς η εκκλησιαστική περιουσία είναι κανονικά αναπαλλοτρίωτη και βεβαίως ανήκει κατουσίαν σε ολόκληρο το χριστεπώνυμο πλήρωμα. Το γεγονός πως στην ελλαδική πραγματικότητα συμβαίνουν συχνά απαλλοτριώσεις εκκλησιαστικής περιουσίας οφείλεται στην επιβολή της πολιτείας πάνω στην εκκλησία. Η ελληνική πολιτεία έχει κατασπαράξει την εκκλησιαστική περιουσία και την έχει διασκορπίσει· σπουδαίοι πολιτικοί παράγοντες του τόπου σε διάφορες εποχές έχουν βρεθεί να κατέχουν πρώην εκκλησιαστική περιουσία. Ενώ όσο μία έκταση παραμένει στην εκκλησία κανείς δεν μπορεί να την κάνει προσωπικό του περιουσιακό στοιχείο, ούτε κανένας ηγούμενος, ούτε κανένας πολιτικός ή επιχειρηματίας. Μόνο μέσω της κρατικής απαλλοτρίωσης μπορεί να περάσει η εκκλησιαστική περιουσία σε κάποιο πρόσωπο.

Το δεύτερο είναι πως μέσω της εκκλησιαστικής περιουσίας και των -άλλοτε με τη σύμφωνη γνώμη της Εκκλησίας(π. χ. Μικρασιατική Καταστροφή) και άλλοτε χωρίς- απαλλοτριώσεων έχει συντελεστεί στην Ελλάδα μία μοναδική αναδιανομή κτημάτων, που τα κομμουνιστικά καθεστώτα ούτε να την ονειρευτούν δεν μπορούσαν. Πεθαίνοντας κάποιος ευλαβής πλούσιος αφήνει την περιουσία του στην Εκκλησία και αυτή όταν προκύψει ανάγκη την δίνει στο κράτος ή αυτό την αρπάζει και έτσι καταλήγει σε περισσότερους άκληρους δικαιούχους. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Συμφέρον όλων είναι η αύξηση της εκκλησιαστικής περιουσίας και η ορθή διαχείρησή της από την Εκκλησία.