Μόνο υστέρα απ' την πλήρη καταστροφή του Αρμένικου τμήματος της πόλεως οι Τούρκοι στρατιώτες έβαλαν φωτιά σε πολλά σπίτια συγχρόνως. Έχω αναφέρει ήδη ότι διάλεξαν μια στιγμή πού ένας δυνατός άνεμος φυσούσε κατ' ευθείαν μακρυά απ' την Μωαμεθανική συνοικία. Άρχισαν τον εμπρησμό αμέσως πίσω απ' το Intercollegiate Institute, ένα απ' τα παλαιότερα και εντελώς Αμερικάνικα σχολεία μέσα στην Τουρκία, με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι βέβαιο ότι το οίκημα θα καταβροχθιζόταν πολύ γρήγορα απ' τις φλόγες. Οι μαθηταί του Σχολείου εκείνου ήταν οι περισσότεροι Αρμένιες κοπέλλες και τα οικήματα του ήταν τότε γεμάτα από πρόσφυγες. Η Miss Mills η Διευθύντρια του Σχολείου, μια γενναία, ικανωτάτη και αξιοθαύμαστη κυρία, είδε Τούρκους στρατιώτες να μπαίνουν σε διάφορα Αρμενικά σπίτια με δοχεία πετρελαίου και σε κάθε περίπτωση, όταν έβγαιναν υστέρα έξω, ξεπετιόνταν φλόγες απ' τα σπίτια. Σε μια συνομιλία πού είχα μαζί της την 30 Ιανουαρίου 1925 με την ευκαίρια του Ιεραποστολικού Συνεδρίου πού έλαβε χώρα στην Ουάσιγκτον, η Miss Mills επιβεβαίωσε αυτά πού είπα παραπάνω και πρόσθεσε τις έξης λεπτομέρειες:
«Μπορούσα να ιδώ καθαρά τους Τούρκους πού μετέφεραν τα δοχεία πετρελαίου μέσα στα σπίτια, απ' τα όποια σε κάθε περίπτωση, ξεπετιόντουσταν φλόγες αμέσως κατόπι. Δεν φαινόταν ούτε ένας Αρμένιος και τα μόνα πρόσωπα πού μπορούσε να ιδεί κανείς ήταν Τούρκοι στρατιώτες του τακτικού στρατού με ωραίες στολές».
Με την ίδια ευκαιρία η κα King Birge, σύζυγος ενός Αμερικάνου ιεραποστόλου στην Τουρκία, μου διηγήθηκε τα εξής: «Ανέβηκα στον πύργο του Αμερικάνικου Κολλεγίου στο χωριό Παράδεισος και με ένα ζευγάρι κυάλια εκστρατείας μπόρεσα να ιδώ καθαρά Τούρκους στρατιώτες πού έβαζαν φωτιά στα σπίτια. Μπόρεσα να ιδώ Τούρκους που παραμόνευαν στα χωράφια και πυροβολούσαν τους Χριστιανούς. Όταν επήγαινα με το αυτοκίνητο μου απ' τον Παράδεισο στη Σμύρνη για να φύγω για την Αθήνα, σ' όλο το μήκος του δρόμου υπήρχαν πτώματα ανθρώπων».
Στη διάρκεια της ίδιας συνομιλίας η Miss Mills μου είπε για τη μεγάλη συγκέντρωση Χριστιανών πού είχαν στριμωχθεί μέσα σ' ένα δρόμο, η είσοδος του οποίου φυλαγόταν από Τούρκους στρατιώτες. Οι φλόγες πλησίαζαν και οι στρατιώτες ανάγκαζαν τους ανθρώπους εκείνους να μπουν μέσα στα σπίτια. Τότε πέρασε ένα Αμερικάνικο αυτοκίνητο και οι δυστυχείς και κακόμοιροι εκείνοι άπλωσαν τα χέρια τους φωνάζοντας: «Σώστε μας! Οι Τούρκοι θέλουν να μας κάψουν ζωντανούς». Φυσικά δεν μπορούσε να γίνει τίποτε και το αυτοκίνητο εξακολούθησε τον δρόμο του. Αργότερα ήρθαν δυο καθολικοί ιερείς και είπαν στους Τούρκους: «Αυτό πού κάμνετε είναι σατανικό»
και κείνοι επέτρεψαν σε μια γριά γυναίκα να βγει έξω από ένα σπίτι.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου